20 yıl çeşitli futbol kulüplerinde top koşturmuş tecrübeli bir futbolcu olarak kariyerine Yardımcı Antrenör olarak Mersin Erdemli Erkekler A Takımında devam ettin. Sonrasında UEFA B Lisansına çağrıldığın bu eğitim ve sınavlardan da başarıyla geçerek belgeni almaya hak kazandın. Seninle bir kaç yıl önce yaptığımız son röportajdan bu yana kişisel ve mesleki gelişim anlamında hangi yolları kat ettin, biraz anlatır mısın?
Sizinle en son yaptığımız röportaj sonrasında Erdemli Belediyespor’da sezonu tamamlayıp Uefa B diploması eğitimine odaklandım. Eğitime daha önce gitmiş olan antrenör arkadaşlarımdan eğitim hakkında bir ön bilgi alıp o yönde çalışarak bir nebzede olsa eğitime hazır gitmeyi hedefledim. Uefa B eğitiminin başlamasıyla aslında benim içinde yeni bir serüven başlamış oldu. Eğitim yaklaşık 11 ay ve 2 etaptan oluşuyordu saha içi uygulamaları ve,zoom eğitimleri ,1. Etapla 2.etap arasında hazırlamamız gereken ödevler istenildi.1.etaptan sonra birde staj sürecimiz vardı. Herhangi bir kulüpte eğitimde bize öğretilmek istenen konularla ilgili staj yapmamızı istediler. Burda da kendimi en çok şanslı hissettiğim şey gerçekleşti Atakaş Hatay Spor bana kapılarını açtı.Özhan Pulat, Rıza Çalımbay ve Murat Şahin gibi birbirinden değerli Teknik Direktörlerle ve ekibiyle tanışma ve staj sürecimi tamamlama fırsatına ulaştım. Eksiklerimi görüp bunlara yönelik kendimi geliştirmem açısında bana çok yardımcı oldular. Sizin aracılığınızla hem Atakaş Hatay Spor ailesine hem de değerli hocalarıma bana desteklerinden dolayı çok teşekkür ederim.
UEFA B Lisans eğitimine karar vermenizdeki motivasyon neydi? Bu zorlu süreçte sizi en çok zorlayan ve keyif aldıran anlar nelerdi?
Aslında buna futbolculuk döneminde karar vermiştik. Karar vermiştik diyorum çünkü bizim dönemde ki jenerasyonun kadın futbolunda birçok hayali yarım kaldı o zamanın şartlarında hep en iyisini yapmaya çalışsak ta hepimizin içinde yarım kalmış hikayeler vardı…Futbolcuyken yapamadıklarımızı Teknik Direktör, Yardımcı Antrenör, Analizci, Atletik performanscı olarak o hikayeyi tamamlamaya çalışıyoruz. Eğitim açısından zorlayan kısma gelirsek eğitimlerin ilk bir kaç gününde günümüz futbolunda kullanılan terimlerin futbolculuk zamanımızdan çok farklı olması artık ‘yeni futbol diline’ alışmamız gerektiği kısmıydı. Eğitmenlerimizin bizlere verdiği grup ödevlerini çok kısa sürede çözüm bulmak ve sunum yapma kısmında aslında bizlere grup çalışmasını, stres yönetimini öğretmeye çalışmaları ilk zamanlar bizi zorlasa da gün geçtikçe bu yönümüzü de geliştirmemize sebep oldu. Sizi her gün hem kendinizle hem de diğer gruplarla yarıştırmaya alıştırıyorlardı. En zevkli tarafı ise eğitimin her gününde farklı şeyleri öğrenmek ve uygulama fırsatına erişmek. Eğitimle alakalı yarışmaların yapılması, yarışırken eksik yönlerinizi görebilmenize olanak sağlıyor. Sonuç olarak gün geçti bir önceki siz olmadığınızı hissetmek ve dolu dolu bir gelişim süreci. Bu süreç en sevdiğiniz işte en muazzam hislerden birisini size yaşatıyor.
Türkiye'de antrenör eğitimleriyle ilgili gözlemleriniz neler? Geliştirilmesi gereken yönler sizce neler?
Bir kaç farklı branşta da eğitim belgelerim olduğu için ilk olarak şunu söyleyebilirim en uzun eğitim süreci futbol federasyonunun yapmış olduğu süreç. Bu süreçte antrenörlere saha içi saha dışı uygulamalar, teorik bilgiler teknolojinin kullanımı, yeni futbol dili, atletik performans, sunum hazırlama ve sunum yapabilme, stres yönetimi gibi bir çok eğitim veriliyor. Bu eğitimlerin hepsi birbirinden değerli ama eksik bir yön var ki bence ilk olarak bu çözülmeli bu eğitime giden her antrenörün staj döneminde profesyonel takımlarda staj yapabilme olanağını federasyon sağlamalı. Kulüplerle bu yönde anlaşmalar yapabilirler hatta Teknik direktörlerinde Antrenör adaylarına bu anlamda yardımcı olmaları çok önemli. Bir diğer yapılması gereken şey ise ara ara federasyonun antrenörleri geliştirmek ve kendilerini güncel tutabilmeleri yönünde eğitimler yapması gerçekten çok önemli ve eksik bir nokta.
Rıza Çalımbay, Özhan Pulat ve Murat Şahin ile çalışma deneyiminle ilgili Atakaş Hatay Spor'da bu üç önemli teknik direktörle çalışma fırsatı buldunuz. Her birinin çalışma disiplini, oyun felsefesini ve yönetim tarzını karşılaştırabilir misiniz?
Kendimi en şanslı hissettiğim dönemlerden biriydi ve şunu adım gibi biliyorum ki bir çok Antrenör ve Antrenör adayının kendini geliştirme sürecinde böyle bir fırsatı yakalamak hayalidir ki ne mutlu bana bu fırsatı yakaladım. O andan itibaren düşündüğüm tek şey ne öğrenebilirsem bana çok şey katacağı ve bir gün kesinlikle lazım olacağıydı. Bir diğer şanslı olduğum nokta ise hem tecrübe ve geleneksel futbol açısından Rıza Çalımbay hocamızın çalışmalarını izleyebilmek hem de günümüz futbolunda Özhan Pulat ve Murat Şahin hocalarımızın futbola olan bakış açısından bakabilmek çok güzeldi…Aslında bir zaman tünelinde gibiydim dersem yanlış olmaz çünkü bir tarafta Rıza Çalımbay hocamız gibi Türk futbol tarihinin en eski ve tecrübeli hocalarından biri diğer tarafta günümüz futbolunda yeni metotlar ve bilimsel çalışmalarla antrenman yaptıran iki genç Teknik Direktörümüzün olması Türk futbolunda kullanılan antrenman metotlarının günümüz futbolunda ne çok yol katettiğini görebilmemi sağladı…Rıza Çalımbay hocamız geçmişten gelen tecrübeleri doğrultusunda ilerleyen bir antrenman metodu izlerken. Özhan Pulat ve Murat Şahin hocamız bulundukları zaman ve şartlar doğrultusunda daha bilimsel ve analizci bir çalışma sistemi doğrultusunda antrenmanlar yaptırmaktaydılar. Eğer profesyonel ligde futbol oynayan bir futbolcuysanız disiplin olmazsa olmazınızdır. Her şey disiplinle başlar ve disiplinli bir şekilde ilerler. Rıza hocamız maç esnasında daha çok tecrübesiyle dokunuşlar yaparken Özhan hoca ve Murat hocamız hafta içi yaptıkları rakip analizi çalışmalarına sadık kalarak dokunuşlar yapmaları ilk dikkatimi çeken şey olmuştu. Bu yüzdende hep geleneksel futbolla günümüz futbolunu karşılaştırma fırsatım oldu.
Özhan Pulat gibi tecrübeli bir ismin yanında staj yapmak size neler kattı? Onun "asistan gözüyle" en dikkat çeken özelliği neydi?
Öncelikle Adını büyük harflerle yazmak isterim ‘ÖZHAN PULAT’ ve DEĞERLİ EKİBİ Bu ekip bana öyle şeyler öğretti ki eğitimimin temeli attılar. Çok şanslıydım çünkü kadın antrenörlere değer veren ve sayılarının artmasını isteyen bir teknik direktör ve ekibi beni bağrına bastı. Hangi konuda ne eksiğin olursa olsun ben ve ekibim buradayız istediğini defalarca sor öğrenene kadar sabırla anlatırız diyen bi ekip. Atletik performans kısmında dikkat etmem gereken şeyler neler kısmında her şeyi öğrenmem için fırsat verdiler. Özhan Pulat hocamın beni her gün şaşırtan, hayranlıkla ve merakla izleten bir tarafı oldu…Geçen sezon öyle bir dönemde Hatayspor’a geldi ki önünde bir enkaz grubu vardı neredeyse herkes takıma düştü gözüyle bakıyordu. O şartlarda ligin düşme hattında olan bir takıma gelip ben bu takımı ligde tutacağım diyebilmek büyük cesaret isteyen bir şeydi. Özhan hocayla tanıştığım günün ertesi günü bana dönüp bu söylediğimi asla unutma ben buraya gelmeden önce Hatayı gezdim insanlarla sohbet ettim onların depremden sonra tutunduğu tek şey HATAY SPOR VE BU TAKIM LİGDE KALACAK demişti. .Bazı günler ekip olarak hiç uyumadılar bazı günler bir kaç saatlik uykuyla durdular. Sürekli rakip analizleri yaptılar. Birebir futbolcu görüşmeleri yaparak antrenmanları eğlenceli ve streslerini atabilecekleri bir ortama getirdiler. her antrenman Hatay’daki insanları mutlu etmeliyiz sizler o şehrin tek umudusunuz düşüncesini oyunculara aşılıyor psikolojik olarak da sürekli futbolcuları işliyordu. Rakip takımı analiz edebilme kısmında beni öyle şaşırtan bir analiz yeteneği vardıki, maç esnasında bir pozisyon oluyordu hemen gözümde oyuncuları hafta içi çalıştırdığı an geliyordu. Yani sonuç olarak analiz konusunda çok iyi olması ve antrenmanlarda oyunculara hafta boyunca rakibi işlemesi mükemmel bir yönüydü.
Murat Şahin’le devam eden çalışmalarınızda, günümüz futbolunun gerektirdiği dinamikleri nasıl yorumluyorsunuz?
Günümüz futbolu geçmişe oranla teknoloji kullanımının da artması ile daha çok taktiksel verilerin olduğu fiziksel kapasitelerin (güç kuvvet çabukluk ) ölçülebildiği ve yukarı çekilebildiği, bunun yanında analizlerin çok fazla yer aldığı bir anlayışın içine girmiştir. Böylece teknik direktörlerin sistemlere bağlı kalarak farklı geçiş oyunları denediği bir hal almıştır bunların tamamı futbol seviyesini yukarı çekmiştir …Gün geçtikçe futbol oyununa dair tüm ezberler değişiyor ve bu değişimin sahaya olumlu yansıdığını ve bu şekilde seyircilerinde daha kaliteli bir futbol izlettirilebildiğini düşünüyorum. Murat hoca da günümüz futbolunun gerektirdiği şartlarda ekibiyle çalışarak buna katkı sağlayan hocalarımızdan ve geldiği günden bu yana bir çok oyuncunun futbol anlayışında pozitif anlamda değişikliklere sebep oldu. Buna en güzel örnek ise ‘Bilal Boutobba ‘ örneği son haftalarda goller atarak hem kendi kariyerine hem de takıma katkı sağladı sağlamaya da devam ediyor.
Bir antrenör olarak oyun anlayışınızı nasıl tanımlarsınız? Hangi sistemler veya taktiksel yaklaşımlar sizi heyecanlandırıyor?
Elinizde bulunan mevcut oyuncu grubuna göre sisteminiz şekilleniyor. Oyuncu grubunuzun artı ve eksi yönlerini iyi analiz edebilmeniz doğru sistemi takıma empoze etmenize yardımcı olur. Kendi oyun anlayışım topa sahip olma üzerine kurulu bir anlayış olmakla birlikte her maça göre değişkenlik gösterebilmektedir. Daha çok hücum ağırlık bir anlayış bana keyif vermektedir doğru oyuncu yapısı varsa elimde 3-5-2 sistemi anlayışıma ideal bir sistemdir. Günümüz futbolunda savunma ve hücum prensiplerinin gerekliliklerine yeterince uygun, hem 3. bölgede doğru baskıyı yapan ve atağı sonuçlandıran hem de geriden oyun kurabilen yaratıcı oyuncularla geçiş oyununu iyi oynayan bir oyuncu grubuyla çalışmak benim sistem anlayışıma daha uygun. Şöyle bir düşüncem daha var artık futbol kalitesi artığı için oyuncuların da kendilerini oyunu okuma ve mevkileri ne olursa olsun hem ofansif hem de defansif yönde geliştirmeleri şarttır.
Türk futbolunun gelişimi için genç kadın antrenör adaylarına tavsiyeleriniz neler? Sizce yerel yeteneklerin keşfinde neler eksik kalıyor?
Öncelikle çalışmak istedikleri mevcut kitle hangi lig ve hangi yaş grubu bunu kendilerine sormalılar. Çünkü çalıştıracakları yaş grubuna ve lige göre antrenman metotları değişkenlik gösterecektir. Aldıkları cevaba göre günümüz futbolunda yapılan antrenman çalışmalarını sürekli takip edip saha içinde uygulamaları çok önemli. Günümüz futbolunda iyi bir antrenör olmak isteyen birinin kendini sürekli geliştirerek güncel tutuması şarttır. Bol bol maç izleyerek antrenör gözüyle maçı değerlendirmeleri, teknolojiyi iyi kullanmaları ve dil anlamında kendilerini geliştirmeleri çok kıymetli. Yerel yeteneklerin keşfi konusuna gelince yurtdışındaki ülkeler belirli bir yaşa kadar kız ve erkek çocuklarına aynı sahada aynı grup içinde aynı antrenman modeliyle çalışmalar yaptırıp ilerleyen yaşlarda kendi gruplarına yönlendirmektedir. Ülkemizde bu sistem yaygın olmasa da kullanılmaya başlandı. Alt yapı antrenörlerine çok büyük işler düşüyor onların iyi bir eğitim alması işinde iyi olan antrenörlerin alt yapıda çalıştırılmaları sporcuların hazır bulunuşluğunu da geliştirecektir. Alt yapı antrenörlerinin kalitesi konusunda maalesef eksik yönümüz çok fazla buda ister istemez bir çocuğun futbol konusunda doğru eğitilmesine engel olmakta belki de yıldız olabilecek bir çocuk keşfedilmeden yok olmaktadır. Süper lig takımlarının daha sık alt yaş gruplarında taramalar yapmaları. Futbol federasyonunun çocuklara yönelik turnuvalar bölgesel kamplar düzenleyerek yetenekli oyuncuları keşfetmeleri çok önemlidir.
Atakaş Hatay Spor’daki staj sürecinizde takımın sahaya yansıyan kimliğini nasıl değerlendiriyorsunuz? Taraftarın enerjisi çalışmalarınıza nasıl yansıdı?
Atakaş Hatay Spor camiasını deprem sürecinden hemen sonra tanıdığım için ilk zamanlarda saha içinde ve saha dışında daha duygusal ve yaşanan kötü süreçten dolayı daha donuk bir takım halindeyken geçen sene ligin sonuna doğru biraz daha silkelenen ve hedefine kitlenen bir takıma geçişine şahit oldum. Bu sezon ise lige daha enerjisi yüksek daha pozitif bir başlangıç yaptılar fakat bazen işler istenildiği gibi gidemeyebiliyor futbolun maalesef bu tarafı da var bazen verdiğiniz emeğin karşılığını anında alamayabiliyorsunuz düştüğünüzde bile vazgeçmemek eksiklerinizden ders çıkarmak ve bunu düzeltmeye çalışmak en güzel karakter göstergesidir ve bu karakter bu takımda fazlasıyla var. Hatay Spor eski güçlü günlerine geri dönecek buna inancım sonsuz. Her hafta Hatay’dan Mersine gelip deplasmanlarda bile asla takımını yalnız bırakmayan taraftarlar önce Hatay topraklarına bağlılıkları sonrada takıma olan bağlılıkları beni hep pozitif anlamda motive etti ve çok etkiledi. Evleri yıkıldı ,yaşadıkları şehir yok oldu ama her hafta tribündeydiler. Ne olursa olsun vazgeçmeyen güzel insanlar. En zor anlarımda vazgeçmemem gerektiğini hep bana hatırlattılar. Onlara da sonsuz teşekkürler.
Antrenörlük kariyerinizde ulaşmayı hayal ettiğiniz nokta nedir? Örneğin, yurt dışı deneyimi veya birinci lig, Süper lig hedefleriniz var mı?
Hedeflerim arasında kadınlar süper ligi ve erkekler süper ligi var bu yüzden hem erkek hem kadın liglerine yönelik kendimi geliştirmeye çalışıyorum Erdemli Belediyespor Erkek takımında çalışma sebebim bu yüzdendi. Hatay spor takımında staj yapma fırsatı yakalamam aslında bu yönde hedeflerimi yüksek tutmamada sebep oldu… Ama en iyisine ulaşmak için önce en zor süreçlerde yoğrulmak şart emeklemeden koşamayız. Hem erkekler süper liginde hem de kadınlar süper liginde takım çalıştıran hocalarla bağlantılarım var. İnşallah kısa bir süre sonrada o ekiplerden birine dahil olacağım. Özhan Pulat hocam hep şunu derdi yurt dışında çalışma fırsatın olmasa bile kendini geliştirmek açısında imkan buldukça yurt dışına git ve takımların antrenmanlarını izle kendini geliştir şimdi Hollanda’da bulunan bir takımdan haber bekliyorum. Hedefiniz var ise oturduğunuz yerde maalesef size gelmiyor siz kovalamalısınız ve çok çabalamalısınız, Tamam artık ben oldum dediğiniz noktada bence kendinize kazık atmış olursunuz.
Sizi diğer antrenör adaylarından farklı kılan özellikler neler? (Örneğin: liderlik, analitik düşünce, iletişim becerileri)
Liderlik özelliğim, çalışmayı ve kendimi geliştirmeyi çok sevmem. Bu yüzden bu tarz oyuncularla çalışmak da hep beni mutlu etmiştir. En iyi lider hakimiyet kuracağı grup dinamiklerine göre davranan liderdir. Elbette ki ideal olan demokratik liderlik bu nokta da farklı olduğumu düşünüyorum daha çok öğrenci merkezli yaklaşım ile birlikte hitap ettiğim gruba uygun yerine göre hareket etmeyi kendime uygun görüyorum.
Futbol dışında hangi hobiler veya ilgi alanları sizi motive ediyor? Spor psikolojisi vya veri analizi gibi alanlara ilginiz var mı?
Futbol dışında Atletizim antrenörlük eğitimi de aldım ve bunu da futbolda kullanılan antrenman metotlarını desteklediği için yaptım. Atletizm branşını ve antrenman metodlarını da takip ediyorum. Spor psikoloğu olan birkaç arkadaşım var onlarla da ara sıra bir araya gelip sporcu psikolojisi hakkında sohbetlerde bulunuyoruz buda bana futbolcuyu analiz etme kısmında katkı sağlıyor. Staj dönemimde veri analizi kısmında Gps kullanımı hakkında tecrübeye sahip oldum antrenmanlar biter bitmez hangi oyuncu ne kadar mesafe koşmuş kaç km hıza ulaşabilmiş genel durumu hakkında bilgileri neler diye öğrenmem açısında göz atıyordum.
Türkiye’de genç kadın antrenörlerin önündeki en büyük engeller sizce neler? Futbol federasyonlarının desteği yeterli mi?
Eskiden kadın futbolcu olsun kadın antrenör oldun görmezden geliniyor yok sayılıyorduk Toplumsal kalıplar, meslek tercihleri, kadına göre erkeğe göre meslekler gibi kalıp düşüncelerin yavaş yavaş değiştiğini düşünüyorum. Bu nokta da kadın antrenörlerin gelişimi için Uefa’dan ülkemiz destek alıyor ve aldığı bu destek neticesinde kadın antrenörlerin antrenör gelişim programına daha kolaylıkla dahil olmasını sağlıyor. Bu konuda düşüncem kadın antrenörlerin görünürlüğünün artması. Buna yönelik biraz daha çalışmalar yapılırsa her şey çok daha güzel olacak. Örneğin Kadın liglerinde bir teknik direktör erkek ise kesinlikle yardımcısının kadın olması zorunluluğu getirilebilir.
Yabancı antrenörlerin Türk futboluna katkıları hakkında ne düşünüyorsunuz? Yerel antrenörlerin öne çıkması için neler yapılmalı?
Yabancı antrenörlerin elbette ülkemize katkıları olmaktadır farklı anlayışta farklı kültürde Teknik direktörlerin ülkemizde görev alması çağdaş Antrenörlük adına eksik kaldığımız göremediğimiz konularda bizlere done olmaktadırlar, fakat bu şu anlama gelmemelidir bizde iyi oldukları anlayışı değil bizim hocalarımızın farklı ülkelerde çalışması da o ülke takımlarına katkı verecektir…Yerel antrenörler konusunda kesinlikle yönetimsel güvenin öncelikle elde edilmesi lazım Türk Antrenörleri her gecen gün kendini geliştirmekte bu konu da en büyük sorunumuz kendi idarecilerimizin bizleri olan güven sorunudur yani özetle bu konuda öncelikle yöneticilerimizin eğitilmesi lazım.
